Pheidole dentata, a native ant of the south-eastern
U.S., isn’t immortal.
Pheidole dentata, một
loài kiến bản địa của miền đông nam Hoa Kỳ, không phải là loài bất tử.
But scientists have
found that it doesn’t seem to show any signs of aging.
Tuy nhiên, các nhà khoa
học phát hiện ra chúng dường như không có bất kỳ dấu hiệu nào của sự lão hóa.
Old worker ants can do
everything just as well as the youngsters, and their brains appear just as
sharp.
Những con kiến thợ già
có thể làm mọi việc như những con trẻ hơn và não bộ của chúng rất nhạy bén.
‘We get a
picture that these ants really don’t decline,’ says Ysabel Giraldo, who
studied the ants for her doctoral thesis at Boston University.
Ysabel Giraldo, người
nghiên cứu về kiến cho luận án tiến sĩ tại đại học Boston, cho biết: “Chúng tôi
nhận ra được những con kiến này thực sự không suy thoái đi.”
Such age-defying feats
are rare in the animal kingdom.
Những kỳ tích thách thức
sự lão hóa như vậy rất hiếm thấy trong thế giới động vật.
Naked mole rats can live
for almost 30 years and stay fit for nearly their entire lives.
Lòai chuột dũi trụi lông
có thể sống đến 30 năm mà vẫn khỏe mạnh trong suốt vòng đời của chúng.
They can still reproduce
even when old, and they never get cancer.
Chúng có thể tiếp tục
sinh sản khi tuổi đã cao và chúng không bao giờ mắc bệnh ung thư.
But the vast majority of
animals deteriorate with age just like people do.
Tuy nhiên, đại đa số các
loài động vật đều bị suy thoái theo tuổi tác như con người.
Like the naked mole rat,
ants are social creatures that usually live in highly organised colonies.
Tương tự như chuột dũi
trụi lông, kiến là sinh vật có tính cộng đồng, thường sống trong những đàn có
tính tổ chức cao.
‘It’s this social
complexity that makes P. dentata useful for studying aging in people,’ says
Giraldo, now at the California Institute of Technology.
Theo Giraldo, hiện đang
làm việc cho viện Công nghệ California, “Chính đặc tính cộng đồng phức tạp này
khiến P.Dentata trở nên hữu ích cho việc nghiên cứu sự lão hóa ở con người.”.
Humans are also highly
social, a trait that has been connected to healthier aging.
Con người cũng là loài
có tính cộng đồng cao, đây chính là đặc điểm liên quan đến sự lão hóa theo
hướng lành mạnh hơn.
By contrast, most animal
studies of aging use mice, worms or fruit flies, which all lead much more
isolated lives.
Ngược lại, phần lớn các
nghiên cứu động vật lại sử dụng chuột, giun hay ruồi giấm, tất cả đều dẫn
đến những đời sống biệt lập hơn.
In the lab, P. dentata
worker ants typically live for around 140 days.
Trong phòng thí nghiệm,
kiến thợ P.Dentata thường sống khoảng 140 ngày.
Giraldo focused on ants
at four age ranges: 20 to 22 days, 45 to 47 days, 95 to 97 days and 120 to 122
days.
Giraldo tập trung nghiên
cứu những con kiến thuộc 4 độ tuổi khác nhau: từ 20 đến 22 ngày, 45 đến 47
ngày, 95 đến 97 ngày và 120 đến 122 ngày.
Unlike all previous
studies, which only estimated how old the ants were, her work tracked the ants
from the time the pupae became adults, so she knew their exact ages.
Không giống như những
nghiên cứu trước đây, chỉ đánh giá độ tuổi của kiến, nghiên cứu của bà theo dõi
kiến từ lúc còn là nhộng cho tới khi trưởng thành, vì thế mà bà biết được độ
tuổi chính xác của chúng.
Then she put them
through a range of tests.
Sau đó, bà tiến hành một
loạt thử nghiệm đối với chúng.
Giraldo watched how well
the ants took care of the young of the colony, recording how often each ant
attended to, carried and fed them.
Giraldo theo dõi kiến
chăm sóc con non trong bầy như thế nào, ghi lại tần suất mỗi con kiến tham gia,
vận chuyển và cho con non ăn.
She compared how well
20-day-old and 95-day-old ants followed the telltale scent that the insects
usually leave to mark a trail to food.
Bà so sánh kiến 20 ngày
tuổi và 95 ngày tuổi đã theo dấu mùi mà chúng thường để lại nhằm đánh dấu con
đường dẫn đến nguồn thức ăn như thế nào.
She tested how ants
responded to light and also measured how active they were by counting how often
ants in a small dish walked across a line.
Bà cũng thử nghiệm cách
những con kiến đáp ứng trước ánh sáng cũng như đo được mức độ hoạt động của
chúng bằng cách đếm tần suất xuất hiện của kiến trên một miếng mồi nhỏ khi đi
thành một hàng.
And she experimented
with how ants react to live prey: a tethered fruit fly.
Và bà cũng đã thử nghiệm
cách kiến phản ứng trước một con mồi: một con ruồi giấm.
Giraldo expected the
older ants to perform poorly in all these tasks.
Giraldo mong đợi rằng
những con kiến già sẽ có biểu hiện kém trong những thử nghiệm của mình.
But the elderly insects
were all good caretakers and trail-followers—the 95-day-old ants could track
the scent even longer than their younger counterparts.
Song, những con kiến già
vẫn là những người chăm sóc và theo dấu mùi tốt, các con 95 ngày tuổi có thể
theo dấu mùi kiên trì hơn cả những con nhỏ tuổi.
They all responded to light
well, and the older ants were more active.
Chúng phản ứng tốt với
ánh sáng cũng như linh hoạt hơn.
And when it came to
reacting to prey, the older ants attacked the poor fruit fly just as
aggressively as the young ones did, flaring their mandibles or pulling at
the fly’s legs.
Và lúc chúng đối mặt với
con mồi, những con kiến già tấn công ruồi giấm hung hăng như những
con trẻ thể hiện qua việc bạnh hàm dưới của chúng ra hay kéo chân của
con ruồi.
Then Giraldo compared
the brains of 20-day-old and 95-day-old ants, identifying any cells that were
close to death.
Sau đó, Giraldo so sánh
bộ não của những con kiến 20 ngày tuổi và 95 ngày tuổi để xác định tế bào nào
sắp chết.
She saw no major
differences with age, nor was there any difference in the location of the dying
cells, showing that age didn’t seem to affect specific brain functions.
Bà ấy không nhận thấy
được sự khác biệt đáng kể nào về tuổi tác, hay sự khác biệt về vị trí của những
tế bào đang chết đi, điều đó cho thấy tuổi tác dường như không ảnh hưởng gì đến
chức năng của não bộ.
Ants and other insects
have structures in their brains called mushroom bodies, which are
important for processing information, learning and memory.
Kiến và những loài côn
trùng khác đều có một cấu trúc trong não gọi là thể cuống, rất quan trọng
để xử lý thông tin, kiến thức và ký ức.
She also wanted to see
if aging affects the density of synaptic complexes within these
structures—regions where neurons come together.
Bà cũng muốn biết rõ
rằng sự lão hóa có ảnh hưởng đến mật độ của các phức hợp sy-náp trong cấu trúc
này không - nơi tập tập trung nơ-ron.
Again, the answer was no.
Và câu trả lời lại là
không.
What was more, the old
ants didn’t experience any drop in the levels of either serotonin or
dopamine—brain chemicals whose decline often coincides with aging.
hơn nữa, những con kiến
già không hề trải qua hiện tượng suy giảm serotonin hay dopamine - đây là những
hóa chất não bộ suy thoái đồng thời cùng với sự lão hóa.
In humans, for example,
a decrease in serotonin has been linked to Alzheimer’s disease.
Ví dụ, ở người, sự suy
giảm serotonin dẫn tới bệnh Alzheimer.
‘This is the first time
anyone has looked at both behavioral and neural changes in these ants so
thoroughly,’ says Giraldo, who recently published the findings in the
Proceedings of the Royal Society B.
Theo Giraldo, người gần
đây đã công bố những phát hiện trên tờ Proceedings of the Royal Soceity B.,
“đây là lần đầu tiên có người nghiên cứu về cả hành vi và sự thay đổi thần kinh
của kiến một cách toàn diện như vậy”.
Scientists have looked
at some similar aspects in bees, but the results of recent bee studies were
mixed—some studies showed age-related declines, which biologists
call senescence, and others didn’t.
Các nhà khoa học cũng
nghiên cứu những phương diện tương tự với loài ong nhưng kết quả của những
nghiên cứu về ong hiện tại lại trộn lẫn - một số nghiên cứu chỉ ra rằng sự suy
giảm có liên quan đến tuổi tác, các nhà sinh học gọi đây là sự lão hóa, trong
khi các nghiên cứu khác lại không như vậy.
‘For now, the study
raises more questions than it answers,’ Giraldo says, ‘including how P. dentata
stays in such good shape.’
“Cho đến giờ, nghiên cứu
chỉ đặt ra câu hỏi nhiều hơn là câu trả lời,” Giraldo cho biết, “kể cả cách làm
thế nào mà P. dentata lại giữ được thể trạng tốt như vậy.”
Also, if the ants
don’t deteriorate with age, why do they die at all?
Ngoài ra, nếu kiến không
hề bị suy yếu theo tuổi tác, vậy tại sao chúng đều phải chết?
Out in the wild, the
ants probably don’t live for a full 140 days thanks to predators, disease and
just being in an environment that’s much harsher than the comforts of the lab.
Ở ngoài tự nhiên, những
con kiến khó mà sống đủ 140 ngày do những kẻ săn mồi, bệnh tật và môi trường
khắc nghiệt hơn những điều kiện thuận lợi trong phòng thí nghiệm.
‘The lucky ants that do
live into old age may suffer a steep decline just before dying,’ Giraldo says,
but she can’t say for sure because her study wasn’t designed to follow an ant’s
final moments.
“Những con kiến may mắn
sống trong tuổi già có thể phải trải qua một sự suy thoái nghiêm trọng trước
khi chết.”, Giraldo cho biết như vậy nhưng bà lại không thể chắc chắn vì nghiên
cứu của bà không được thiết kế để theo dõi khoảng thời gian cuối cùng của kiến.
‘It will be important to
extend these findings to other species of social insects,’ says Gene E.
Robinson, an entomologist at the University of Illinois at
Urbana-Champaign.
Gene E. Robinson, nhà
côn trùng học tại đại học Illinois ở Urbana-Champaign, cho biết: “điều quan
trọng là phải mở rộng những phát hiện này cho những loài côn trùng khác.”
This ant might be
unique, or it might represent a broader pattern among other social bugs with
possible clues to the science of aging in larger animals.
Loài kiến này có thể là
duy nhất hoặc chúng đại diện cho một mô hình rộng lớn hơn giữa những loài bộ có
tính cộng đồng với những manh mối khả thi cho ngành khoa học nghiên cứu về sự
lão hóa ở những giống loài lớn hơn.
Either way, it seems
that for these ants, age really doesn’t matter.
Bằng cách nào đi chăng
nữa, thì dường như với những con kiến này, tuổi tác không thực sự là vấn đề.
0 Nhận xét