Stadiums: Past, Present and Future

Các Sân Vận Động: Quá Khứ, Hiện Tại, Tương Lai

A. Stadiums are among the oldest forms of urban architecture: vast stadiums where the public could watch sporting events were at the centre of western city life as far back as the ancient Greek and Roman Empires, well before the construction of the great medieval cathedrals and the grand 19th- and 20th-century railway stations which dominated urban skylines in later eras.

Sân vận động là một trong những hình thức kiến ​​trúc đô thị lâu đời nhất: những sân vận động rộng lớn, nơi công chúng có thể xem các sự kiện thể thao vốn được coi là trung tâm của cuộc sống thành phố phương Tây từ thời các Đế chế Hy Lạp và La Mã cổ đại, trước cả khi các nhà thờ lớn thời Trung cổ và các ga đường sắt thế kỷ 19 và 20 được xây dựng, những nơi thống trị đô thị trong các thời đại sau này.

Today, however, stadiums are regarded with growing scepticism. Construction costs can soar above £1 billion, and stadiums finished for major events such as the Olympic Games or the FIFA World Cup have notably fallen into disuse and disrepair.

Tuy nhiên, ngày nay, ngày càng có nhiều sự hoài nghi về các sân vận động. Chi phí xây dựng có thể tăng lên trên 1 tỷ bảng Anh và các sân vận động được hoàn thiện cho các sự kiện lớn như Thế vận hội Olympic hoặc FIFA World Cup sau đó lại rơi tình trạng không được sử dụng và hư hỏng.

But this need not be the case. History shows that stadiums can drive urban development and adapt to the culture of every age. Even today, architects and planners are finding new ways to adapt the mono-functional sports arenas which became emblematic of modernisation during the 20th century.

Nhưng điều này không phải luôn như vậy. Lịch sử cho thấy rằng các sân vận động có thể thúc đẩy sự phát triển đô thị và thích ứng với văn hóa của mọi thời đại. Thậm chí ngày nay, các kiến ​​trúc sư và nhà quy hoạch đang tìm ra những cách mới để điều chỉnh các sân vận động thể thao đơn chức (chỉ có một chức năng) trở thành biểu tượng của quá trình hiện đại hóa trong thế kỷ 20.

B. The amphitheatre* of Arles in southwest France, with a capacity of 25,000 spectators, is perhaps the best example of just how versatile stadiums can be. Built by the Romans in 90 AD, it became a fortress with four towers after the fifth century, and was then transformed into a village containing more than 200 houses. With the growing interest in conservation during the 19th century, it was converted back into an arena for the staging of bullfights, thereby returning the structure to its original use as a venue for public spectacles.

Nhà thi đấu Arles ở Tây Nam nước Pháp, với sức chứa 25.000 khán giả, có lẽ là ví dụ điển hình nhất về việc các sân vận động có thể đa năng như thế nào. Được xây dựng bởi người La Mã vào năm 90 sau Công Nguyên, nó đã trở thành một pháo đài với bốn ngọn tháp sau thế kỷ thứ năm, và sau đó được chuyển đổi thành một ngôi làng có hơn 200 ngôi nhà. Trong thế kỷ 19, mọi người ngày càng quan tâm đến việc bảo tồn, nên nó đã được chuyển đổi trở lại thành một đấu trường để tổ chức các trận đấu bò, do đó nó đã quay trở lại cấu trúc ban đầu như một địa điểm cho các buổi biểu diễn công cộng.

Another example is the imposing arena of Verona in northern Italy, with space for 30,000 spectators, which was built 60 years before the Arles amphitheatre and 40 years before Rome’s famous Colosseum. It has endured the centuries and is currently considered one of the world’s prime sites for opera, thanks to its outstanding acoustics.

Một ví dụ khác là đấu trường hoành tráng của Verona ở miền bắc nước Ý, với sức chứa 30.000 khán giả, được xây dựng trước nhà thi đấu Arles 60 năm và trước Đấu trường La Mã nổi tiếng 40 năm. Nó đã tồn tại qua nhiều thế kỷ và hiện được coi là một trong những địa điểm chính của thế giới cho opera vì có hệ thống âm thanh nổi bật.

C. The area in the centre of the Italian town of Lucca, known as the Piazza dell’ Anfiteatro, is yet another impressive example of an amphitheatre becoming absorbed into the fabric of the city. The site evolved in a similar way to Arles and was progressively filled with buildings from the Middle Ages until the 19th century, variously used as houses, a salt depot and a prison. But rather than reverting to an arena, it became a market square, designed by Romanticist architect Lorenzo Nottolini. Today, the ruins of the amphitheatre remain embedded in the various shops and residences surrounding the public square.

Khu vực ở trung tâm thị trấn Lucca của Ý, được biết đến với cái tên Piazza dell’Anfiteatro, là một ví dụ ấn tượng khác về việc một nhà thi đấu trở nên hòa nhập vào cấu trúc của thành phố. Địa điểm này phát triển theo cách tương tự như Arles và dần dần rất nhiều tòa nhà đã xây dựng ở đó từ thời Trung cổ cho đến thế kỷ 19, được sử dụng nhiều mục đích khác nhau như làm nhà ở, kho chứa muối và nhà tù. Nhưng thay vì trở lại là một đấu trường, nó đã trở thành một quảng trường chợ, được thiết kế bởi kiến ​​trúc sư theo trường phái lãng mạn tên Lorenzo Nottolini. Ngày nay, tàn tích của nhà thi đấu vẫn nằm trong các cửa hàng và khu dân cư xung quanh quảng trường công cộng.

D. There are many similarities between modern stadiums and the ancient amphitheatres intended for games. But some of the flexibility was lost at the beginning of the 20th century, as stadiums were developed using new products such as steel and reinforced concrete, and made use of bright lights for night-time matches.

Có nhiều điểm giống nhau giữa sân vận động hiện đại và các nhà thi đấu cổ đại được sử dụng cho thể thao. Tuy nhiên vài sự linh hoạt mất đi vào đầu thế kỉ 20 khi mà những sân vận động này được phát triển sử dụng những sản phẩm mới như thép, bê tông cốt thép, và ánh sáng chói lóa cho những trận đấu ban đêm.

Many such stadiums are situated in suburban areas, designed for sporting use only and surrounded by parking lots. These factors mean that they may not be as accessible to the general public, require more energy to run and contribute to urban heat.

Nhiều sân vận động như vậy thường ở khu vực ngoại ô, được thiết kế chỉ dùng cho thể thao và được bao quanh bởi những khu đỗ xe. Những yếu tố này có nghĩa là nó khó tiếp cận với dân chúng, cần nhiều năng lượng để vận hành và đóng góp cho sức nóng thành phố.

E. But many of today’s most innovative architects see scope for the stadium to help improve the city. Among the current strategies, two seem to be having particular success: the stadium as an urban hub, and as a power plant.

Nhưng nhiều kiến trúc sư cấp tiến đã nhìn thấy giá trị của sân vận động trong việc giúp cải tiến thành phố. Trong số các chiến lược đưa ra thì có 2 chiến lược dường như có thành công đặc biệt: trung tâm đô thị và nhà máy điện.

There’s a growing trend for stadiums to be equipped with public spaces and services that serve a function beyond sport, such as hotels, retail outlets, conference centres, restaurants and bars, children’s playgrounds and green space. Creating mixed-use developments such as this reinforces compactness and multi-functionality, making more efficient use of land and helping to regenerate urban spaces.

Ngày càng nhiều sân vận động được thiết lập khu vực cộng cộng và những dịch vụ mà có chức năng khác thể thao, như: khách sạn, cửa hàng, trung tâm hội nghị, nhà hàng và quầy bar, khu vui chơi trẻ em và không gian xanh. Việc tạo ra sự phát triển phức hợp như vậy củng cố sự hợp khối và đa chức năng, tận dụng hiệu quả đất và giúp tái sinh khu đô thị.

This opens the space up to families and a wider cross-section of society, instead of catering only to sportspeople and supporters. There have been many examples of this in the UK: the mixed-use facilities at Wembley and Old Trafford have become a blueprint for many other stadiums in the world.

Điều này mở ra nhiều không gian dành cho gia đình, nhiều nhóm tiêu biểu trong xã hội, thay vì chỉ phục vụ những người chơi thể thao và người ủng hộ. Có nhiều ví dụ cho điều này ở Anh: cơ sở vật chất phức hợp ở Wembley và Old Traford đã trở thành thiết kế mẫu cho nhiều sân vận động trên thế giới.

F. The phenomenon of stadium as power stations has arisen from the idea that energy problems can be overcome by integrating interconnected buildings by means of a smart grid, which is an electricity supply network that uses digital communications technology to detect and react to local changes in usage, without significant energy losses. Stadiums are ideal for these purposes, because their canopies have a large surface area for fitting photovoltaic panels and rise high enough (more than 40 metres) to make use of micro wind turbines.

Hiện tượng sân vận động dùng cho nhà máy điện nảy sinh thì ý tưởng rằng vấn đề năng lượng có thể được giải quyết bằng việc tích hợp những tòa nhà được liên kết với nhau bằng mạng lưới thông minh, đó là hệ thống cung cấp điện sử dụng công nghệ thông tin điện tử để phát hiện và phản ứng với những sự thay đổi mà không có sự mất mát năng lượng đáng kể nào. Những sân vận động là nơi lý tưởng cho các mục đích này bởi vì mái vòm của nó có diện tích lớn đủ cho các tấm quang năng và đủ cao (hơn 40m) để tận dụng các turbine gió nhỏ.

Freiburg Mage Solar Stadium in Germany is the first of a new wave of stadiums as power plants, which also includes the Amsterdam Arena and the Kaohsiung Stadium. The latter, inaugurated in 2009, has 8,844 photovoltaic panels producing up to 1.14 GWh of electricity annually. This reduces the annual output of carbon dioxide by 660 tons and supplies up to 80 percent of the surrounding area when the stadium is not in use. This is proof that a stadium can serve its city, and have a decidedly positive impact in terms of reduction of CO2 emissions.

Sân vận động Freiburg Mage Solar ở Đức là nơi đầu tiên của làn sóng mới dùng sân vận động như nhà máy điện, cũng có cả đấu trường Amsterdam và sân vận động Kaohsiung. Kahsiung, khánh thành vào 2009, có 8,844 tấm quang năng tạo ra 1.14GWh điện hàng năm. Điều này giảm 660 tấn lượng CO2 hàng năm và cung cấp cho 80% cư dân của khu vực xung quanh khi sân vận động này không được sử dụng. Điều này là bằng chứng cho việc một sân vận động có thể phục vụ thành phố ở đó, và có ảnh hưởng tích cực rõ ràng trong việc giảm lượng khí thải CO2.

G. Sporting arenas have always been central to the life and culture of cities. In every era, the stadium has acquired new value and uses: from military fortress to residential village, public space to theatre and most recently a field for experimentation in advanced engineering. The stadium of today now brings together multiple functions, thus helping cities to create a sustainable future.

Sân vận động thể thao luôn quan trọng đối với đời sống và văn hóa của những thành phố. Trong mỗi thời kì, sân vận động có một giá trị mới và mục đích sử dụng: từ pháo đài quân đội đến khu dân cư, từ khu vực công cộng đến nhà hát và gần đây nhất là khu vực cho thí nghiệm những kỹ thuật hiện đại. Sân vận động ngày nay gom lại nhiều chức năng với nhau ,thực sự đã giúp nhiều thành phố tạo ra một tương lai bền vững.